|
|
|
  |
  | Co to są kontynenty i oceany? Kontynenty to wielkie obszary lądowe otoczone wodami oceanów i mórz.  Natomiast oceany tworzą Wszechocean, czyli słoną powłokę wodną występującą na powierzchni Ziemi.
Całą powierzchnię kuli ziemskiej można ogólnie
podzielić na obszary lądowe i wodne (morskie). Ilustruje to diagram zamieszczony obok.
Widać na nim, że przeważająca część powierzchni naszej planety pokryta jest wodami (71%). Warto zwrócić tu uwagę na fakt, iż do obszarów lądowych wliczana jest też powierzchnia wód śródlądowych, np. jezior, rzek. | | Jakie kontynenty i oceany znajdują się na Ziemi? Na Ziemi wyróżnionych zostało 6 kontynentów i 4 oceany. Ich nazwy oraz rozmieszczenie pokazuje mapa znajdująca się poniżej. 
Zobacz też animację przedstawiającą kontynenty i oceany na kuli ziemskiej. |  | Geograficzny punkt widzenia pozwala na wyróżnienie 6 kontynentów. Jednak na świecie przyjął się podział na 7 kontynentów (części świata).
Ze względu na duże zróżnicowanie społeczne, polityczne i historyczne Eurazja została podzielona na 2 kontynenty: Europę i Azję. | | Mówiąc o rozmieszczeniu kontynentów i oceanów na Ziemi używa się terminów: Przykładowo: - Europa w całości leży na półkuli północnej; natomiast większa część naszego kontynentu znajduje się na półkuli wschodniej, a mniejsza na półkuli zachodniej.
- obie Ameryki (Północna i Południowa) położone są w całości na półkuli zachodniej.
- cała Antarktyda leży na półkuli południowej.
| | Który kontynent jest największy, a który najmniejszy? Jak duże są oceany? Zdecydowanie największym kontynentem jest Eurazja – jej powierzchnia zajmuje
ponad 1/3 wszystkich obszarów lądowych na kuli ziemskiej. Natomiast najmniejszy
kontynent to Australia i Oceania. Niewiele większa jest Europa, czyli ta część świata, w której żyjemy. Poniżej podane są powierzchnie wszystkich kontynentów: - Azja – 44,4 mln km2,
- Afryka – 30,3 mln km2,
- Ameryka Północna – 24,2 mln km2,
- Ameryka Południowa – 17,8 mln km2,
- Antarktyda – 13,3 mln km2,
- Europa – 10,5 mln km2,
- Australia i Oceania – 8,5 mln km2.
Wśród oceanów największy jest Pacyfik, nazywany też Oceanem Spokojnym
lub po prostu Wielkim. Przypada na niego blisko połowa obszarów morskich
kuli ziemskiej. A oto dokładne powierzchnie wszystkich oceanów: - Spokojny – 178,7 mln km2,
- Atlantycki – 92,3 mln km2,
- Indyjski – 75,9 mln km2,
- Arktyczny – 14,1 mln km2.
| | Czym jeszcze, oprócz wielkości, różnią się między sobą kontynenty? Kontynenty różnią się między sobą przede wszystkim krajobrazami. Więcej na ten temat możesz dowiedzieć się z rozdziału Krajobrazy Ziemi. Patrząc zaś na mapę warto zwrócić uwagę na charakterystyczne kształty poszczególnych kontynentów. W zasadzie tylko Afryka i Ameryka Południowa mają trochę podobny wygląd – pozostałe części świata każdy uczeń powinien rozróżniać bez większych problemów. Inna ważna cecha charakterystyczna lądów to przebieg linii brzegowej. Występowanie wielu wysp i półwyspów (po stronie lądu, a jednocześnie mórz i zatok po stronie oceanu) związane jest z dobrze rozwiniętą linią brzegową. Taką sytuację zaobserwować możemy w Ameryce Północnej, Europie i Azji. Natomiast słabo rozwinięta linia brzegowa występuje w Afryce czy Ameryce Południowej. Porównanie kontynentów pod innymi względami można znaleźć w następujących tabelach i rysunkach: | |  |  | Czy wiesz, że? | Obszary lądowe stale się przemieszczają. Jednak są to ruchy bardzo powolne i praktycznie nie do zauważenia. Obecne rozmieszczenie kontynentów ukształtowało się już kilka milionów lat temu – zobacz animację. Afryka jest kontynentem, który leży na wszystkich 4 półkulach – północnej i południowej, wschodniej i zachodniej. Ameryka Środkowa to kraina leżąca w południowej części Ameryki Północnej. Obejmuje ona wąski pas lądu między Oceanem Spokojnym i Morzem Karaibskim oraz okoliczne wyspy. W skład Ameryki Łacińskiej wchodzą wszystkie państwa amerykańskie położone na południe od Stanów Zjednoczonych. Ocean Arktyczny niekiedy zaliczany jest do Oceanu Atlantyckiego.
|
|
|
Słowa kluczowe:
