Strona ofertowa Wydawnictw Edukacyjnych WIKING
Jesteś
gościem portalu
Strona główna portalu
http://www.wiking.edu.pl/article.php?id=416
http://www.wiking.edu.pl/article.php?id=440
http://www.wiking.edu.pl/article.php?id=441
http://www.wiking.edu.pl/article.php?id=335
http://www.wiking.edu.pl/article.php?id=621
http://www.wiking.edu.pl/article.php?id=110
http://www.wiking.com.pl/index.php?site=testy_gim_historia_roz_1
http://www.wiking.edu.pl/article.php?id=348
http://www.wiking.edu.pl/sitemap.php
Powrót do poprzedniej stronyWersja do wydruku
Przyroda > Polska > Krajobrazy nizinne > Niziny Środkowopolskie

Niziny Środkowopolskie

Slowa kluczowe:
- krajobraz
-
 nizina
- rolnictwo

Pas Nizin Środkowopolskich położony jest – jak sama nazwa wskazuje – w centralnej części naszego kraju (zobacz mapę). Podzielony został na 4 duże krainy geograficzne. Poczynając od północnego wschodu, a kończąc na południowym zachodzie są to:

Od strony północnej pas nizin sąsiaduje z pojezierzami. Jedna z głównych różnic pomiędzy tymi dwoma pasami polega na tym, że niziny mają znacznie słabiej urozmaiconą powierzchnię terenu – dominują tam krajobrazy płaskie, równinne, mało jest wzniesień i zagłębień terenu (które są tak bardzo charakterystyczne dla pojezierzy). Przyczyną takiej sytuacji są zlodowacenia, a konkretnie fakt, że z obszaru dzisiejszych nizin lodowiec ustąpił znacznie wcześniej niż z obszaru pojezierzy. W związku z tym powierzchnia nizin przez dłuższy czas była odsłonięta, dzięki czemu została bardziej wyrównana. Więcej na temat zlodowaceń możesz dowiedzieć się tutaj (program gimnazjum).

Co ciekawego zobaczyć można na Nizinie Północnopodlaskiej?

NIZINA PÓŁNOCNOPODLASKA sąsiaduje z Pojezierzem Mazurskim. Na styku tych dwóch krain, w dolinie rzeki Biebrzy znajduje się największy w Polsce kompleks terenów podmokłych, bagiennych – tzw. "bagna biebrzańskie". Jest on szczególnie cennym składnikiem naszej przyrody, ponieważ występuje tam wiele unikatowych gatunków roślin, a swoje siedliska mają liczni przedstawiciele ptactwa wodnego i błotnego oraz inne zwierzęta (np. bobry, łosie).

W 1993 roku utworzono na tym terenie Biebrzański Park Narodowy.

We wschodniej części Niziny Północnopodlaskiej, po obu stronach granicy polsko-białoruskiej, położona jest Puszcza Białowieska (patrz mapa poniżej). To duży kompleks leśny zawierający m. in. drzewostany naturalne, pierwotne (czyli nie posadzone przez człowieka). Spotkać w nich można takie gatunki drzew jak sosny, świerki, brzozy, olsze, dęby. Licznie występują też zwierzęta – rysie, wilki, łosie, borsuki i oczywiście żubry.
Obszar ten jest chroniony od wielu lat — w 1947 roku utworzono tu Białowieski Park Narodowy.

Sieć osadnicza Niziny Północnopodlaskiej nie jest zbyt gęsta (z uwagi na dużą ilość terenów podmokłych i lasów). Białystok – 290 tys. mieszkańców – to w zasadzie jedyne duże miasto w tym regionie i jednocześnie największa aglomeracja Polski Północno-Wschodniej.

A jaki jest krajobraz Niziny Mazowieckiej?

NIZINA MAZOWIECKA jest największą polską niziną. Leży w środkowo-wschodniej części kraju.

Ukształtowanie powierzchni nie jest tu jednolite. O ile północna część niziny to
w zasadzie płaska równina, o tyle na pozostałym obszarze zauważyć już można większe pofałdowania terenu. W części środkowej zwraca na siebie uwagę obniżenie doliny Wisły – w tym rejonie do największej polskiej rzeki uchodzi NarewBugiem. Natomiast na południu pojawiają się wzniesienia o wysokościach bezwzględnych przekraczających 200 m n. p. m.

W pokryciu terenu na Nizinie Mazowieckiej dominują użytki rolne. Mimo iż gleby są tu raczej słabe, to działalność rolnicza pozostaje najpopularniejszym sposobem użytkowania wielkich równinnych powierzchni. Oprócz gruntów ornych, łąk i pastwisk na Mazowszu spotkać można dużo sadów.

Lasów jest bardzo mało. Zwarte kompleksy tworzą Puszcza Kampinoska i Puszcza Kozienicka, a bardziej rozproszone tereny leśne obejmuje Puszcza Kurpiowska.

Dobrze jest za to rozwinięta sieć osadnicza. W samym środku Niziny Mazowieckiej leży stolica Polski, a zarazem nasze największe miastoWarszawa. Liczy ona około 1 mln 700 tys. mieszkańców. Jednak w bliskim sąsiedztwie znajduje się wiele miast średnich i małych (np. Pruszków, Legionowo, Otwock, Wołomin). Razem ze stolicą tworzą one aglomerację warszawską o łącznej liczbie ludności dochodzącej do 3 mln.

Drugim wielkim ośrodkiem miejskim jest Łódź – 770 tys. mieszkańców (aglomeracja około 1 mln). Inne duże miasta Mazowsza to Radom (230 tys. mieszk.) oraz Płock (130 tys. mieszk.) Piotrków Trybunalski (80 tys. mieszk.) Siedlce (76 tys. mieszk.) Tomaszów Mazowiecki (67 tys. mieszk.).

Galeria zdjęć z Niziny Mazowieckiej

Jaki jest krajobraz Niziny Wielkopolskiej?

NIZINA WIELKOPOLSKA leży pomiędzy środkowymi odcinkami rzek: Odry i Warty.
Jej powierzchnia jest przeważnie płaska i tylko miejscami lekko pofałdowana. Teren pokrywają głównie użytki rolne, a lasów jest niewiele. Obszar ten wykorzystuje się przede wszystkim do celów rolniczych – przeważają duże gospodarstwa, specjalizujące się w hodowli trzody chlewnej i bydła.

Sieć osadnicza jest w miarę dobrze rozwinięta, przy czym trzeba tu zwrócić uwagę
na zwiększony udział ludności wiejskiej (co wynika z rolniczego charakteru regionu).
Nie ma wielu dużych miast, a największe z nich to: Kalisz (109 tys. mieszkańców),
Ostrów Wielkopolski (73 tys. mieszk.) i Leszno (63 tys. mieszk.).

Znaczne zmiany w krajobrazie naturalnym dostrzec można w północno-wschodniej części Niziny Wielkopolskiej. Znajduje się tam zespół odkrywkowych kopalni węgla brunatnego (Koło, Konin, Turek) i elektrowni (Pątnów, Adamów, Konin). Wielkie hałdy
i wyrobiska kopalniane oraz dymiące kominy to typowe elementy tamtejszego krajobrazu.

Galeria zdjęć z Wielkopolski

Jaki jest krajobraz Niziny Śląskiej?

NIZINA ŚLĄSKA leży w Polsce Południowo-Zachodniej. Rozciąga się wzdłuż doliny Odry.
Ukształtowanie terenu jest tu znacznie urozmaicone. Środkowa część niziny to
w miarę płaska równina, ale przecięta doliną Odry. Na północnych krańcach pojawiają pasma wzniesień, m. in. Wzgórza Trzebnickie. Natomiast na południu teren stopniowo się podnosi i jednocześnie bardziej fałduje – to oznaka zbliżania się do gór (Sudetów).

W pokryciu terenu, podobnie jak na innych nizinach, dominują użytki rolne. Szczególnie intensywnie wykorzystywane są urodzajne gleby (czarne ziemie) na południe od linii Odry. Na tych bezleśnych terenach uprawia się głównie pszenicę, buraki cukrowerzepak.

Lasy spotkać można przede wszystkim na zachodnich i wschodnich krańcach Niziny Śląskiej. I są to całkiem spore kompleksy – Bory Dolnośląskie oraz Bory Stobrawskie.

Głównym miastem nie tylko niziny, ale i całej Polski Południowo-Zachodniej jest Wrocław (630 tys. mieszkańców). To dynamicznie rozwijający się ośrodek przemysłowo-usługowy. Szczególnie południowe obrzeża miasta (rejon autostrady) w ostatnich latach są miejscem wielu zagranicznych inwestycji, które istotnie zmieniają tamtejszy krajobraz. Inne duże miasta to Opole (130 tys. mieszk.) i Legnica (107 tys. mieszk.).

Galeria zdjęć z Niziny Śląskiej

Czy wiesz, że?
  • W leżącym na Nizinie Mazowieckiej Płocku znajduje się największa w kraju rafineria. Jej zabudowania trwale wpisały się w krajobraz tamtejszych okolic.

  • Na południu tejże Niziny Mazowieckiej położone jest najmniejsze miasto Polski – Wyśmierzyce. Mieszka w nim zaledwie około 900 osób.

  • Przez ponad 100 lat Łódź była głównym ośrodkiem przemysłu włókienniczego w naszym kraju. Znajdowały się tam m. in. liczne przędzalnie, szwalnie, fabryki dywanów, zakłady dziewiarskie, tekstylne, odzieżowe.

  • Niemal nieodłącznym elementem krajobrazu Niziny Śląskiej jest samotna góra Ślęża. Znajduje się ona na przedpolu Sudetów i wyraźnie góruje nad całą okolicą. Jest widoczna nawet z odległości kilkudziesięciu kilometrów.

powrót na początek strony

Zobacz także
Geografia | Język Polski | Historia | Przyroda | Biologia