|
Dziady to obchodzona na Litwie i w Prusach uroczystość na cześć zmarłych przodków. Miejscem obrządku była kaplica, cmentarz lub miejsce odludne. Według Mickiewicza uroczystość miała charakter pogański. W rzeczywistości dziady obchodzono kilka razy w roku przy udziale duchowieństwa i miały one nieco inny charakter. Poeta chciał wprowadzić nastrój tajemniczości i grozy, dlatego akcja utworu rozgrywa się w nocy przed Zaduszkami w kaplicy, a przewodzi jej Guślarz. Dzięki temu utwór zawiera wiele elementów ludowych. Największą zmianą wprowadzoną przez Mickiewicza do opisu obrządku jest przychodzenie duchów, zaklęcia, magia. Naczelne przesłanie II części Dziadów to: trzeba zaznać pełni człowieczeństwa, trzeba cierpieć, kochać i nie wolno być egoistą ani krzywdzić innych ludzi, nie wolno być chciwym, należy żyć na ziemi z ludźmi i dla ludzi, a nie w świecie marzeń, złudy i beztroski. DUCH | OBRZĘD | PRAWDA MORALNA | Aniołki
Józio i Rózia | Przyszykowanie uczty, zapalenie garści kądzieli, wezwanie duchów z lekkimi grzechami. | Kto nie doznał goryczy ni razu, ten nie dozna słodyczy w niebie – cierpienie jest warunkiem zbawienia. | Widmo złego pana | Zamknięcie drzwi na kłódkę, zapalenie wódki smolnym łuczywem, wezwanie duchów z najcięższymi grzechami. | Bo kto nie był ni razu człowiekiem, temu człowiek nic nie pomoże – jeśli nie zachowujesz się "po ludzku" wobec innych, nie możesz liczyć na pomoc.
| Dziewczyna Zosia | Zapalenie wianka uplecionego z ziół, wezwanie duchów ze średnimi grzechami. | Kto nie dotknął ziemi ni razu, ten nigdy nie może być w niebie –zbawienia w pełni dozna ten, kto przeżył trudne chwile, kłopoty (cierpienie jest elementem człowieczeństwa). |
powrót do początku strony |
